Circulaire principes in kaart gebracht

Wat ooit een oud bedrijventerrein was, is vandaag een collectief woonproject: Bijgaardehof. De site telt 3 woongroepen: De Spore, Wijgaard en Biotope. Daarnaast huist er ook nog een wijkgezondheidscentrum. De bewoners van de site waren intens betrokken bij het bouwproces. Samen met enkele experten bundelde cohousing-groep Biotope hun ‘lessons learnt’, om zo toekomstige bouwprocessen op het duurzame pad te helpen. Het resultaat: 9 fiches rond circulair bouwen en 4 filmpjes.  

De cohousinggroep Biotope bestaat uit 19 gezinnen. Samen met 3 andere partijen bouwden ze het Bijgaardehof, een collectief van 59 woonunits én een wijkgezondheidscentrum, gelegen vlakbij Gent-Dampoort. Vanuit hun visie op duurzaamheid bouwden ze volgens de principes van circulariteit.

Lessons learnt

Tussen 1 juli 2021 tot 31 oktober 2023 zijn alle ‘lessons learnt’ verwerkt in 9 bouwfiches en 4 filmpjes. Circulair bouwen is ruimer dan het hergebruik van materiaal. De onderwerpen van de fiches omvatten ook de ontsluiting van de site, het behoud van bestaande muren, fauna & flora, grondbalans, toegankelijkheid, flexibel gebouw, circulaire bodemwarmte, circulair water en hemelwaterneutraliteit.

‘Die lessen delen we graag met anderen’, vertelt Adelheid, ‘de demoprojecten blijven een onderdeel van ons project. Minstens één keer per jaar ben je welkom voor een rondleiding.’

– Adelheid Vanhille, bewoner cohousing Biotope

De bewoners zijn zelf zeer goed op de hoogte van hoe hun gebouw in elkaar zit en hoe het werkt. ‘Zo realiseerden we zelf een bovengronds regenwatersysteem, in eigen beheer’, gaat Adelheid verder. ‘Meten is voor ons belangrijk, zo volgen we de input en output van warmte in de bodem op.’

Bogdan.design en GMF als partners

Het architectenbureau Bogden.design was partner van het project. Zij zorgden voor de continuïteit en adviseerden bij de opmaak van de fiches. De MilieuAdviesWinkel, een project van Gents MilieuFront (GMF), stond mee in voor de opmaak van de fiches.

De 9 fiches met leerlessen zijn telkens op dezelfde wijze opgebouwd: de situatie vóór de aanvang van de werken, de aanpak en genomen keuzes en onze aanbevelingen voor toekomstige bouwheren’, vertelt Veerle Vercruyce, coördinator van MilieuAdviesWinkel. ‘Het was een interessant traject. Wij als professionele bouwadviseurs hebben onze expertise uitgebreid met innovatieve informatie rond circulair bouwen.’

Links naar de filmpjes (+/- 3 minuten)

Deel 1: Hergebruik van materialen, muren en grond

Deel 2: Fauna, flora en tuin

Deel 3: Ontsluiting en circulatie

Deel 4: Bodemwarmte & hemelwater

Eerste-steen-uitbreking project regenwater

Op maandag 20 november is het Proeftuin Droogte project “Regenwater van bedrijf naar buurt” officieel van start gegaan. In het bijzijn van tal van genodigden lichtte Steven Geirnaert (GMF) eerst het project toe, waarna Klaas Blondé (Siklos) en Matthias Demuzere (Bijgaardehof) het werfbord onthulden. Vervolgens brak aannemer Chris Bolle de eerste stukken afsfalt uit en kon het gezelschap genieten van een lunch bij Biotope / cohousing Bijgaardehof.

Ook enkele mediakanalen waren aanwezig, en publiceerden deze artikels:

Regenwater van bedrijf naar buurt

De Dampoortwijk is sterk verstedelijkt en heeft weinig groen. Elke ingreep om de effecten van klimaat verandering te milderen is daarom meer dan welkom. Cohousing Bijgaardegof bereidt samen met het Gents Milieufront en Siklos Invest een ambitieuze ingreep voor, waarbij elk jaar honderdduizenden liters regenwater kunnen worden opgevangen en beschikbaar gesteld voor hergebruik. Om dat te realiseren wordt de strook tussen de Hubo en cohousing Bijgaardehof onthard, en komen er ondergrondse watertanks  met daarbovenop een een groenzone en wadi.

Meer info over dit initiatief vind je in dit herfst-nummer van GMF’s Frontaal magazine.

Gents MilieuFront schreef samen met de cohousing Bijgaardehof en Siklos Invest (beheerder van het bedrijfsgebouw van Hubo/Tom&Co en de feestzaal) een project uit in het kader van de Vlaamse Oproep ‘proeftuinen droogte’. Ons project om regenwater op te vangen en te ontharden werd goedgekeurd en kreeg hiervoor ruim €170.000 steun. Onze partners in dit project zijn NATUURSTUDIO en Hydrio. Dit initiatief kadert binnen een programma van de Vlaamse Milieu-maatschappij dat deel uitmaakt van de Blue Deal. De werken  starten in het najaar 2023 en zijn afgerond in voorjaar 2024.

Cohousing bijgaardehof feestelijk geopend

Op 17 september openden we officieel de deuren! Het werd een gemeenschappelijk openingsfeest met de buren van de moestuinen en de parkuitbreiding. De festiviteiten startten met toespraken van onder andere de burgemeester van Gent, schepen van Stadsontwikkeling Sami Souguir en voormalig bouwmeester Leo Van Broeck, wiens architectenbureau het ontwerp maakte voor het project.

Ondanks de regen kwamen veel geïnteresseerden een kijkje nemen, namen deel aan een rondleiding, of kwamen een stukje gebak proeven aan ons atelier. Het was ook fijn om al wie een steentje bijdroeg aan ons project, letterlijk of figuurlijk, eens te kunnen ontvangen!

Ook de pers kwam eens piepen. Een greep uit de artikels die verschenen:
Grootste cohousingproject in Vlaanderen opent de deuren in Bijgaardehof (vrt)
Grootste ‘cohousing’-project van Vlaanderen geopend in Gent (Nieuwsblad)
Ooit verloederde metaalfabriek nu grootste ‘cohousing’-project van Vlaanderen: Bijgaardehof aan Gent-Dampoort opent de deuren (HLN)



boomplantweekend op Bijgaardehof!

En toen waren er…bomen!

Na jaren dorheid, na een winter van ploeteren op onze werf, zijn nu tussen de fabrieksmuren bomen verrezen!
Wat doet dat deugd!
De intrede van de bomen ging tijdens ons plantweekend meteen ook met een stralend zonnetje gepaard.
Tijdens het plantweekend staken de bewoners van Cohousing BioTope, De Spore en Wijgaard samen de handen uit de mouwen: meteen de eerste grote gezamenlijke activiteit.

Ook de parkuitbreiding naast onze site zit in de eindfase: fijn om al die nieuwe zitplekjes voor de buurt te zien ontstaan.

We maken ons hier dus klaar voor een heuse omwenteling in de lente, wanneer 59 gezinnen stilaan hun intrek nemen, de moestuinwerking van onze buren van vzw Bijgaard terug op gang komt, en we nog meer groen zullen aanplanten!

Oplevering casco-plus in zicht!

Volgende week zou de hoofdaannemer alle 59 units opleveren, in staat casco plus. Dit betekent dat fase 2 aanbreekt voor ons project, waarin het binnenschrijnwerk, de vloeren en keukens worden afgewerkt.

Onze lampen branden al (zoals je ziet op de foto), en onze warmtepomp, die voor de warmte-energie van de drie gebouwen zal instaan, werkt! In tijden waarin er volop ingezet dient te worden op fossielarm en duurzaam verwarmen, is dat dus driewerf hoera!

We hopen dat de afwerkingsfase vlot kan verlopen en dat de bewoners tegen het voorjaar hun intrek kunnen nemen, we zijn er stilaan helemaal klaar voor.

De geschiedenis van onze site

We botsten recentelijk op dit artikel dat de geschiedenis van onze site uit de doeken doet. Fijn om lezen!

Wist je dat… :

    – Malmar werd opgericht in 1947, en ‘Mal’ staat voor Malfliet en ‘Mar’ voor Martens, de oprichtingsfamilies. Het bedrijf was oorspronkelijk een kopergieterij en evolueerde later naar metaalverwerking.
    – Alvorens sprake was van de ‘Malmarsite’, bevond er een katoenspinnerij en weverij– van 1874 tot haar faillissement in de jaren ’60 – op het terrein, dat het huidige winkelcentrum tot aan de Nijverheidsstraat omvatte.
    – Van de 13de tot de 16de eeuw bevond zich op deze plek de ‘bijengaard‘ of ‘bijgaard‘ van de monniken van de Sint-Baafsabdij.

Lees meer hier.

Ruwbouw zit er op!

In december werd de dakplaat van het gebouw van de Spore gebetonneerd, waarmee we officieel kunnen zeggen dat de ruwbouw van ons cohousingproject klaar is. Een knappe prestatie, zeker gezien het coronajaar, en we zijn al onze partners (ontwerpteam, aannemers, leveranciers, cohousing begeleiding, buren, de Stad, …) dan ook enorm dankbaar!
Nu gaan we er allen even tussenuit met het kerstverlof en maken ons klaar voor de volgende fase van de werf!

Idee voor Wijkbudget voor samentuin Bijgaard

Er broedt vanalles bij onze buren van de Bijgaard! Achter de muren van de oude textielfabriek, naast de plaats die voorzien is voor parkuitbreiding en naast onze ‘wild card’, een open ruimte die we op gezette tijden zullen openstellen voor de buurt en waar we buurtinitieven zullen ontwikkelen, werd sinds 2016 door een groep geëngageerde buurtbewoners (vzw De Bijgaard) een bijzonder groen plekje gecreëerd: samentuin de Bijgaard. In deze tuin werd volop geëxperimenteerd met het kweken van groenten, bloemen en kruiden in bakken, samen met en voor de buurt.

Tijdens de huidige werfperiode van 2 jaar, wordt het nu braakliggend terrein van de Bijgaard moestuin vlak gemaakt, en wanneer onze werf klaar zal zijn, krijgt het moestuinproject een definitieve plek op de site.

Ondertussen worden er binnen vzw De Bijgaard volop verder plannen uitgewerkt, verdere expertise opgebouwd, middelen verzameld, … om opnieuw houten bakken te maken om een weelderige moestuin te creëren waar de buurt elkaar ontmoet en samen tuiniert, samen voor de kippen zorgt, waar iedereen, groot en klein, welkom is!

De Bijgaard diende daarom een idee in voor het wijkbudget, om zo alvast een traject uit te stippelen en middelen te verwerven om samen te werken met andere organisaties uit de buurt (scholen bvb, educatie staat centraal in dit verhaal), en ook met onze themagroep Buurt. Met de bewoners van de cohousinggroepen werd bijvoorbeeld alvast het idee geopperd om samen compost te verwerken, een erg concrete manier om elkaar rond de koffiepot te ontmoeten en samen aan de slag te gaan.

Steun en deel dit idee gerust, om zo een weelderige moestuin mogelijk te maken waar de buurt elkaar ontmoet en samen tuiniert, samen voor de kippen zorgt, waar iedereen, groot en klein, welkom is!

Info voor bewoners van de Nijverheidsstraat

Woon je in de Nijverheidsstraat?
Dan willen we je graag ook via deze weg informeren dat er op woensdag 18 november opnieuw werken zijn voorzien waarbij uitzonderlijk vervoer door de straat noodzakelijk zal zijn. Er worden signalisatie borden voorzien door de aannemer Strabag, maar indien jullie toch een wagen zien geparkeerd staan, gelieve dan even mee een oogje in het zeil te houden of de eigenaar aan te spreken, zodat we problemen kunnen vermijden.
Zie ook in de brief hieronder waarmee we de buren zullen informeren.